آذرخواران سرزمینی کهن برکران کویر....

ابعاد زندگانی کوثر ولایت و دخت نبوت، حضرت زهرا(س) بسیار گسترده و شگفت انگیز است. زهرا(س) در صحنه های خونین نبرد پرستار مجروحان و جانبازان، در خانه، همسری دلسوز و مادری مهربان، و در محراب عبادت، عاشقی پر شور است. او در میدان علم و فصاحت، بی همتا و در هنگامه ایثار و شجاعت، یگانه روزگار است.

زمزمه های فاطمه(س)

عالم و اندیشور بزرگ مرحوم علامه مجلسی در کتاب گرانسنگ بحار الانوار، بخشی از دعاها و نیایش های حضرت زهرا(س) را به درگاه خالق یکتا نقل کرده است. در این قسمت به فرازهایی از این زمزمه های عارفانه توجه فرمایید:

پروردگارا، حمد و سپاس و منت و برتری، از آن توست، نعمت و شکوه و فرمانروایی و ملکوت ویژه توست و قدرت و افتخار، سروری و منت و بزرگواری تنها تو راست. بار الها، جز ذات یگانه و بی شریک تو معبودی نیست، زنده می کنی و می میرانی و خود زنده نامیرایی، نیکی به دست توست و بر هر چیز توانایی. خداوندا، بر محمد(ص) و دودمان پاک و اصحاب برگزیده اش درود فرست.

قرآن و فاطمه زهرا(س)

مفسران و قرآن پژوهان بر این عقیده اند که برخی از آیات شریف قرآن کریم در شأن بانوی بزرگ اسلام فاطمه زهرا(س) نازل شده است و به فضایل و کمالات این الگوی کامل انسانی اشاره دارد.

از جمله می توان به سوره کوثر، سوره قدر، آیات آغازین سوره هَلْ اَتی، آیه تطهیر، آیه مباهله و چندین آیه دیگر اشاره کرد که بر اساس روایات متقن اسلامی، جملگی ترسیم کننده مقامات معنوی حضرت زهرا(س) هستند.

بر عالمیان رحمت رحمان زهراست	در هر دو جهان سَرور نِسوان زهراست
نوری که دهد شاخه طوبی از اوست	کوثر که خدا گفته به قرآن زهراست

فاطمه(س) و اذان ناتمام <\/h3>

در برخی از منابع تاریخی آمده است: روزی فاطمه(س) فرمود: خیلی دوست دارم که صدای اذان مؤذّن پدرم (یعنی بلال حبشی) را بشنوم. بلال که بعد از رحلت پیامبر(ص) دیگر اذان نمی گفت، وقتی این خبر را شنید مشغول اذان گفتن شد. فاطمه(س) با شنیدن اذان بلال به یاد خاطرات زمان پدر افتاد و گریست. وقتی بلال گفت: «اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدا رَسُولُ اللّه» فاطمه(س) ضجه زد و بی هوش روی زمین افتاد. مردم به بلال گفتند اذان را قطع کن که فاطمه(س) از دنیا رفت. بلال اذان را ناتمام گذاشت و وقتی آن حضرت به هوش آمد، از بلال خواست که اذان را تمام کند، اما بلال تقاضا کرد که آن حضرت او را معاف بدارد و فاطمه(س) نیز او را معاف داشت.

تاریخ شهادت حضرت زهرا(س)

چنان که می دانید در مورد تاریخ دقیق شهادت حضرت زهرا(س) اختلاف است و در مقابل گروهی از صاحب نظران که معتقدند آن حضرت تنها 75 روز بعد از رحلت جانگداز پیامبر اکرم(ص) در قید حیات بودند، برخی دیگر از محققان بر این باورند که حضرت زهرا(س) 95 روز پس از رحلت پیامبر و در روز سوم جمادی الثانی، به شهادت رسید. لذا شیعیان و دوستداران زهرای اطهر(س) هر سال در دو نوبت به عزاداری و سوگواری برای آن حضرت می پردازند و از این بانوی کرامت و الگوی فضیلت تجلیل می کنند.

اسماء بنت عُمَیس می گوید: هنگامی که فاطمه(س) در حالت احتضار قرار گرفت، به من فرمود: ای اسماء باقیمانده کافوری را که جبرئیل از بهشت برای پدرم آورده بود، بیاور و کنار سرم بگذار. آن گاه، جامه اش را به سر کشید و فرمود: اندکی صبر کن و سپس مرا صدا بزن، اگر جواب ندادم بدان که به پدرم پیوسته ام. اسماء مدتی صبر کرد، سپس فاطمه را صدا زد، اما جوابی نشنید، صدا زد: ای دختر محمد مصطفی، ای دختر بهترینِ انسانها، باز جوابی نشنید. رو پوش را کنار زد؛ ناگاه دید که فاطمه(س) به لقاء اللّه پیوسته است.

با نام تو دل چه با صفا می گردد	با مهر تو دل ز غم رها می گردد
باشی تو کلید راز هستی زهرا	با نام تو قفل بسته وا می گردد

خاکسپاری فاطمه(س)

روایت شده آن هنگام که فاطمه(س) جان سپرد، بین مغرب و عشا بود. مسعودی نقل می کند که در آن هنگام، امام علی(ع) سخت می گریست و مرثیه می خواند و چون شب فرا رسید و خواب بر چشمها چیره گشت، علی(ع) جنازه را غسل داد و به همراه حسن، حسین، عمّار، مقداد، عقیل، زبیر، سلمان، ابوذر و چند نفر از خواصّ بنی هاشم، جنازه را از خانه بیرون آورد و بر آن نماز خواندند و در نیمه های شب آن را به خاک سپردند.<\/h3>

قبر فاطمه(س) مخفی از نظره

محل دفن حضرت زهرا(س) به نحو دقیق مشخص نیست و آن گونه که برخی از بزرگان فرموده اند این امر تا هنگام ظهور حضرت مهدی(عج) مخفی خواهد ماند. برخی معتقدند که آرامگاه آن حضرت در روضه مطهر پیامبر اکرم(ص) و بین قبر و منبر است. ولی عدّه ای دیگر مرقد مطهر حضرت را در بقیع می دانند. و قول سوم آن است که قبر فاطمه(س) در خانه خود اوست.

یا فاطمه از تو دل بریدن سخت است	پا از سر کوی تو کشیدن سخت است
بر زایر تو که از ره دور آید	برگشتن و قبر تو ندیدن سخت است

آثار و برکات اخلاص

اخلاص و پالایش روان از هواهای نفسانی و دنیوی، از برجسته ترین صفات اخلاقی است و اسلام، که برنامه جامع رشد و سعادت انسانی است، بر این نکته اصرار دارد که انسان در انجام هر کار، باید انگیزه خود را خالص کند و با پرهیز از هر آلودگی، تنها به رضایت الهی بیندیشد.

حضرت فاطمه زهرا(س) درباره آثار معنوی «اخلاص» می فرمایند:

«هر کس که عبادت های خالصانه خود را به سوی خدا فرستد، خداوند نیز بهترین مصلحتش را به سوی او فرو خواهد فرستاد.»

از این رو شایسته است که مسلمانان، گوهر گرانبهای جان را به زیور اخلاص بیارایند و آلودگی ها و دل بستگی ها را از وجود خویش بزدایند تا باران رحمت الهی بر سرزمین جانشان ببارد و مصالح زندگی شان به بهترین وجه تأمین گردد.

ضرورت نشر و ترویج معارف توحیدی

حضرت فاطمه زهرا(س) همواره و در هر فرصتی تلاش می کردند تا تشنگان وادی حیرت و ضلالت را به سرچشمه های زلال علم و معارف توحیدی، رهنمون سازند. از جمله سخنرانی معروفی که در مسجد مدینه ایراد فرمودند، مطلع سخن را این گونه به معارف بلند توحیدی اختصاص داده اند: «گواهی می دهم که معبودی جز خدای یگانه نیست، آن خدای یکتایی که با چشم دیده نشود و با زبان وصف نشود و چگونگی اش در وهم نگنجد. موجودات جهان را از عدم و بدون مایه قبلی به وجود آورد و بی الگو و نمونه ای، آنها را آفرید، بلکه به قدرت خویش هستی شان داد و به مشیت خود خلقشان فرمود، بی آنکه نیازی به آفریدن آنها داشته باشد و یا فایده ای در تصویرشان بجوید.»

لزوم بازگشت به قرآن

امروزه علی رغم تغییر و تحولات گسترده در علم و تکنولوژی و پیشرفت های شگفت انگیز در زمینه هنر، ارتباطات، ابزارهای تأمین رفاه و شیوه های تولید، هنوز بشر به درد و رنج های فراوان مبتلا، و با چالش های متعددی دست به گریبان است.

فاطمه زهرا(س) به عنوان انسانی که دردهای بشریت را می شناسد و با راه های اصلاح و درمان آن آشناست، بازگشت به قرآن و دل سپردن به آموزه های گرانبهای آن را تنها راه نجات از همه این مشکلات دانسته و می فرماید:

«رهبر واقعی شما پس از پیامبر، کتاب ناطق خدا و قرآن راستگو و روشنایی آ شکار اوست. قرآنی که برهانش روشن، باطنش آشکار و ظواهرش پر نور است و پیروانش سرافرازند. این کتاب هر که را به آن عمل کند، به سوی بهشت می برد و آنان را که شنوای گفتارش می باشند، به سوی ساحل نجات سوق می دهد.»

فلسفه احکام از زبان حضرت زهرا(س)

از منظر فرهنگ ناب اسلامی، هر یک از احکام و آموزه های دینی، مبتنی بر علت و فلسفه خاصی است و عمل کردن به آن، آثار ویژه ای را به دنبال دارد. از این رو نباید پنداشت دستورات وحیانی دین، صرفا به منظور تقویت روح عبودیت و بندگی در انسان ها بیان شده است و هیچ اثر و پی آمد مشخصی به همراه ندارد.

البته شناخت دقیق و کاملِ فلسفه احکام، برای همگان امکان پذیر نیست و برای آگاهی از آن باید به سراغ صاحبان علم و بصیرت الهی، یعنی امامان معصوم(ع) رفت و رمز و راز هر حکم را از معدن علم و معرفت آنها فرا گرفت.

حضرت زهرا(س) به منظور آشنا ساختن مردم با علل و فلسفه برخی از احکام می فرمایند:

«خداوند سبحان، ایمان را برایتان وسیله پاک شدن از شرک قرار داده است، و نماز را برای جلوگیری از تکبر، و زکات را وسیله تزکیه نفس و افزایش روزی، و روزه را برای تحکیم پایه های اخلاص، و حج را برای استوار ساختن بنیان دین، و عدالت را برای انتظام و نزدیکی دلها، و جهاد را برای سربلندی اسلام و امر به معروف را برای مصلحت عموم، و قصاص را برای پاسداری از خون مردم مقرّر فرموده است.»